Αξιολόγηση Καταγμάτων Σπονδυλικής Στήλης

Κατάγματα Σπονδυλικής Στήλης

  Χαρακτηριστικά

• 55% στην ΑΜΣΣ, από 15% σε ΘΜΣΣ, ΟΜΣΣ, ΙΚΜΣΣ

• 40% συνυπάρχουν κακώσεις σε άλλα όργανα

• 40-50% νευρολογική βλάβη

• 10% θνησιμότητα στην αρχική νοσηλεία

• Ενδείξεις κάκωσης ΣΣ:

• Άλγος, νευρολογικό έλλειμμα

• Αδυναμία στοφής της κεφαλής πέραν των 45^ο αμφοτερόπλευρα

• Μηχανισμός κάκωση υψηλού κινδύνου (πτώση >3μ, ταχύτητα >56 km/h)

ΑΜΣΣ

Χαρακτηριστικά

Ινιακών Κονδύλων

Κατηγοριοποίηση κατά Anderson & Montesano:

I

• Συντριπτικό (σταθερό εάν ο ετερόπλευρος είναι άθικτος)

• Μηχανισμός: από εγκάρσια δύναμη

II

• Κάταγμα κρανιακής βάσης με συμμετοχή των κονδύλων

• Μηχανισμός: από άμεσο χτύπημα στο κρανίο

III

• Αποσπαστικό κάταγμα (75%)
  (μπορεί να υπάρχει ινιακο-αυχενική αστάθεια)

• Μηχανισμός: από ισχυρή κάμψη και στροφή

Αυχενικό

• 10% των ασθενών σε κωματώδη κατάσταση

• 50% Α6-Α6, 40% Α2, 10% Α1

• Παθολογική κίνηση των σπονδύλων ή οστικών τμημάτων

• ± κάκωση νωτιαίου μυελού, με απώλεια αισθητικότητας, παράλυση ή θάνατο

Jefferson

• Κάταγμα του Α1 σε 2, 3 ή 4 τμήματα, με συμμετοχή πρόσθιου και οπίσθιου τόξου

• Μηχανισμός: Συμπίεση του Α1 ή υπερέκταση του λαιμού

• Στη διαστοματική α.α. ασύμμετρη απεικόνιση των πλάγιων ογκωμάτων του Α1 από την οδοντοειδή απόφυση και εφίππευση του Α2. Εαν η απρεκτόπιση είναι συνολικά >7χιλ συνυπάρχει κάκωση του εγκάρσιου συνδέσμου.

Οδόντα Α2

I

• Αποσπαστικό κάταγμα άκρης (άνω)

II

• Εγκάρσιο κάταγμα βάσης οδόντα (βάσης)

III

• Κάταγμα οδόντα που επεκτείνεται στο σώμα του Α2

Hangman’s

• Κάταγμα των ισθμών του Α2 (κάταγμα απαγχονισμένων)

• Μηχανισμός: βίαιη υπερέκταση με διάσταση του αυχένα ή αξονική φόρτιση με βίαιη κάμψη

• Σημείο: Horner (συστολή ετερόπλευρης κόρης, εξαιτίας απώλειας της συμπαθητικής νεύρωσης)

I

• Χωρίς γωνίωση, πρόσθια παρεκτόπιση < 3χιλ, σταθερή βλάβη

II

• Γωνίωση του Α2, πρόσθια παρεκτόπιση > 3χιλ, πρόσθιος επιμήκης σύνδεσμός ακέραιος

III

• Γωνίωση με μονόπλευρη ή αμφοτερόπλευρη παρεκτόπιση, ετερόπλευρο ή αμφοτερόπλευρο εξάρθρημα των Α2-Α3 αποφυσιακών αρθρώσεων, ασταθής βλάβη

  Teardrop    

• Κάταγμα σαν "σταγόνα"

• Αποσπαστικό κάταγμα του πρόσθιου κάτω χείλους του Α2 (Σπάνια σε άλλους αυχενικούς σπονδύλους)

• Μηχανισμός: υπερέκταση από άμεση πλήξη στο πρόσωπο ή τη γνάθο

HyperFlexion teardrop

• Ρήξη των οπίσθιων συνδέσμων (εκρηκτικό κάταγμα)

• Πρόσθια συμπίεση σπονδυλικών σωμάτων, με γωνίωση & παρεκτόπιση

• Μηχανισμός: Σημαντική κάμψη

• Επιπλοκές: συχνά κάκωση του νωτιαίου μυελού

Υπερκάμψη-στροφή

• Περιστροφικό εξάρθρημα των σπονδυλικών σωμάτων και κάκωση των οπίσθιων στοιχείων της ΑΜΣΣ

Υπερέκταση

• Κάταγμα των τόξων, από έντονη υπερέκταση του κεφαλιού

Υπερέκταση-στροφή

• Μονόπλευρο κάταγμα απόφυσης ή τόξου, με ρήξη συνδέσμων (μονόπλευρο κάταγμα οπίσθιων στοιχείων)

Πλάγια κάμψη

• Κάταγμα αρθρικών αποφύσεων, με συμμετοχή των εγκάρσιων αποφύσεων και σπονδυλικών σωμάτων

Clay-shoveler

• Κάταγμα ακανθωδών αποφύσεων (συνήθως των Α6-7)

• Αποτελεί σταθερό κάταγμα

• Μηχανισμός: γρήγορη ανύψωση βάρους με τα άνω άκρα σε έκταση

  SCIWORA

• Spinal Cord Injury Without Radiologic Abnormalities

• Κάκωση του νωτιαίου μυελού χωρίς οστική αλλοίωση: σε παιδιά και ενήλικες με εκφυλιστικές αλλοιώσεις που προκαλούν στένωση του νωτιαίου σωλήνα 

Θ-ΟΣΣ

Χαρακτηριστικά

Θ-ΟΜΣΣ

• 40-50% νευρολογικά συμπτώματα

• 90% μεταξύ Θ11-Ο4

• Η σταθερότητα εξαρτάται από τον αριθμό των στηλών που συμμετέχουν

• Σταθερά: όταν συμμετέχουν 1 ή 2 στήλες

  • Πρόσθια στήλη: συμπιεστικό κάταγμα

  • Πρόσθια και μέση στήλη: τα περισσότερα Burst κατάγματα

  • Μέση και οπίσθια στήλη: Chance κατάγματα

• Ασταθή: όταν συμμετέχουν 3 στήλες

  • Μερικά Burst & Chance κατάγματα

  • Όλα τα παρεκτοπισμένα κατάγματα

Burst

• Συντριπτικό κάταγμα σπονδυλικού σώματος, (εκρηκτικό) με διασκορπισμό των οστικών τμημάτων στους πέριξ ιστούς και νωτιαίο σωλήνα

• Συνοδεύεται με κάκωση του νωτιαίου μυελού

• Μηχανισμός: ισχυρή εγκάρσια δύναμη στους σπονδύλους (συνήθως από τροχαίο)

Συμπιεστικό

• Συντριβή σπονδύλου με μείωση του ύψους

• Πρόσθια ή πλάγια συμπίεση

• Σφηνοειδούς τύπου

Σφηνοειδές

(Wedge)

• Μείωση σπονδυλικού ύψους (μεγαλύτερη στο πρόσθιο σώμα και λιγότερη στο οπίσθιο, με ανέπαφα τα τόξα)

• Ελέγχεται σε πλάγια α/α

Chance

• Συμπιεστική κάκωση πρόσθιου τμήματος σώματος, εγκάρσιο κάταγμα οπίσθιου σώματος, τόξων και κάκωση των συνδέσμων
  (συχνότερα σε θωρακο-οσφυϊκή συμβολή Θ12 - Ο2)

• Συνοδεύεται από ενδοκοιλικές κακώσεις (παγκρέατος, δωδεκαδακτύλου, μεσεντερίου)

• Μηχανισμός: Βίαιη κάμψη (από ζώνη αυτοκινήτου)

• Κατηγορίες:

  • Οστική κάκωση:

    • Σπονδυλικού σώματος

    • Οπίσθιων στοιχείων: τόξων, εγκάρσιων & ακανθωδών αποφύσεων

  • Συνδεσμική κάκωση:

    • Μεσοσπονδύλιων δίσκων

    • Ρήξη μεσοακανθωδών συνδέσμων

    • Εξάρθρημα

  • Οστεο-συνδεσμική κάκωση:

    • Ποικίλος συνδυασμός των ανωτέρο

Δακτυλιοειδής Απόφυση

• Αποσπαστικό κάταγμα δακτυλιοειδούς απόφυσης

• Η δακτυλιοειδής απόφυση δημιουργείται κατά την σπονδυλική εξέλιξη, και απεικονίζεται σαν οστικό τεμάχιο στις γωνίες του σπονδυλικού σώματος, όπου με τον οποίο συνδέεται με λεπτό χόνδρο

• Είναι ευαίσθητο σημείο μέχρι να ολοκληρωθεί η οστεοποίηση των σπονδυλικών επιφανειών, η οποία ξεκινά στα 7-9 χρόνια και τελειώνει στα 18-20 χρόνια

• Αποτελεί οστικό ή χόρδρινο τεμάχιο με ή χωρίς υλικό δίσκου

I

• Αποσπαστικό οπίσθιου σπονδυλικού χείλους (πιο συχνό)

II

• Κεντρικό φλοιώδες ή σπογγώδους σπονδύλου

III

• Πλάγιου χείλους σπονδύλου

IV

• Σε ολόκληρη την οπίσθια επιφάνεια σπονδύλου

Ιερό

Χαρακτηριστικά

Ιερού

• Οριζόντιο, κάθετο, λοξό και μπορεί να διασχίζει τις τοξοειδείς γραμμές

Κατηγοριοποίηση κατά Denis: (με βάση 3 ζώνες συμμετοχής):

I

• Έξω των τρημάτων (50%)

• Συνήθως παγίδευση της Ο5 νευρικής ρίζας

II

• Δια μέσου των τρημάτων (34%)

• Συνήθως παγίδευση της Ο5 νευρικής ρίζας

III

• Δια μέσου του σπονδυλικού σωλήνα (16%)

• Σχετίζεται με εντερική, ουροδόχου κύστεως και σεξουαλική δυσλειτουργία

Ανεπάρκεια ιερής πτέρυγας

• Αφορά τη μια ή και τις δυο πτέρυγες του ιερού

• Δεν περνάει τη μέση γραμμή

• Κάθετου προσανατολισμού με οστικό οίδημα, πλησίον των ιερολαγόνιων αρθρώσεων και με σκληρωτικές ταινίες παράλληλες στις αρθρώσεις