Παρακέντηση Αρθρώσεων
|
|
Γενικά
|
- Γίνεται με Τοπική αναισθησία, εκτός από την παρακέντηση ισχίου (Γενική αναισθησία)
- Συνήθως στην εκτατική επιφάνεια, όπου ο θύλακος είναι επιφανειακότερα
- Αποφεύγονται οι περιοχές που περνούν νεύρα και αγγεία
- Υπό ακτινολογική καθοδήγηση
|
|
Ενδείξεις
|
Διαγνωστικές:
- Αρθρικές φλεγμονές, κακώσεις, χρόνιες εκφυλιστικές εξεργασίες
- Φυσιολογικά το αρθρικό υγρό είναι διαυγές, άχρωμο, άοσμο
- Ενδοαρθρική έγχυση σκιερής ουσίας για αρθρογραφία ή MRI
- Ενδοαρθρική έγχυση αέρα για αερο-αρθρογραφία
Θεραπευτικές:
- Ανακουφιστική κένωση ενδαρθρικής συλλογής
- Ενδαρθρική έγχυση κορτικο-στεροειδών σε διάφορες αρθρίτιδες
- Ένδαρθρική έγχυση αντιβιοτικών σε ενδαρθρικές μικροβιακές φλεγμονές
|
|
Αντενδείξεις
|
- Δερματοπάθειες ή φλεγμονώδεις εξεργασίες της περιοχής παρακέντησης
- Διαταραχές της πήξης του αίματος (αιμοφιλία)
- Αλλεργία στη σκιαγραφική ουσία
|
|
Επιπλοκές
|
- Απόφραξη της βελόνας με πτυχές αρθρικής μεμβράνης ή θραύσματα κυττάρων. Αντιμετωπίζεται με έγχυση μικρής ποσότητας υγρού
- Αιμορραγία από τρώση περιαρθρικού αγγείου. Αντιμετωπίζεται με συμπιεστική περίδεση
- Επιφανειακή φλεγμονή στο σημείο της παρακέντησης. Αντιμετωπίζεται με τοπική αντισηψία και αντιβιοτική αγωγή
- Εν τω βάθει φλεγμονή. Αντιμετωπίζεται με ενδοφλέβια αντιβίωση και χειρουργικό καθαρισμό της άρθρωσης
|
Υλικά
|
|
Διάφορα
|
- Δυο σύριγγες 20 – 30 ml
- Βελόνες 18 – 24 G (ανάλογα την άρθρωση)
- Αποστειρωμένα γάντια – άσηπτα οθόνια
- Αποστειρωμένες γάζες – φιαλίδιο κολλοδίου – ταινία λευκοπλάστη
|
|
Αντισηπτικά
|
- Υλικά τοπικής αντισηψίας
- Πτητικό υγρό (οινόπνευμα, αιθέρας)
- Αντισηπτικό διάλυμα (βάμμα ιωδίου, Betadine, Drapix, Betarem, Hibicet, Oxicept κτλ.
- Ουσίες:
|
|
Γλυκουρονική
Χλωρεξιδίνη
|
Hibitane, Octrene, κτλ
|
|
|
Παράγωγα
φαινόλης
|
Dettol
|
|
|
Τρικλοζάνη
|
Aquasept
|
- Πλύσιμο χεριών
- Χρησιμοποιείται σε μονάδες νεογνών λόγω ατοξικότητας
|
|
Αιθυλική αλκοόλη
|
Οινόπνευμα
|
|
|
Ισοπροπυλική
αλκοόλη
|
Sterilium
|
|
|
Ιωδιούχος
ποβιδόνη
|
Betadin, Drapix, Oxisept,
κτλ
|
- Όταν έρχεται σε επαφή με τους ιστούς απελευθερώνει βαθμιαία ιώδιο
- Παρατεταμένη δράση και δεν επηρεάζεται από παρουσία αίματος, πύου ή φλεγμονής
- Δέρματος, υλικών
|
|
Αναισθητικά
|
- Υλικά τοπικής αναισθησίας
|
- Αντενδείξεις: Αλλεργία
- Παρενέργειες:
- Συστηματικές (ζάλη, εμβοές, νυσταγμός, μυϊκές συσπάσεις, καρδιαγγειακή κάμψη (collapse), αναπνευστική ανεπάρκεια)
Αντιμετώπιση: σε μυικούς σπασμούς – μυοχαλαρωτικό
- Ψυχογενείς (πόνος-φόβος προκαλούν αγγειοκινητικές διαταραχές: ωχρότητα, ναυτία, ψυχρό ιδρώτα, πτώση αρτηριακής πίεσης, μυικό τρόμο, λιποθυμία)
Αντιμετώπιση: οξυγόνωση
- Αλλεργικές αντιδράσεις: σπάνια
Αντιμετώπιση: αντισταμινικό (Fenistil, Xozal) ή κορτιζονούχο σκεύασμα (Solu-cortef, Solu-medrol, Prezolon)
- Τοπικές βλάβες ιστών: ισχαιμικές από τη χρήση αγγειοσυσπαστικού (αδρεναλίνης) με το αναισθητικό διάλυμα
|
|
Χημική σύνθεση
|
Εμπορικό όνομα
|
Μορφές
|
Δράση
|
Μέγιστη Δόση
|
|
Έναρξη
|
Διάρκεια
|
|
Lignocaine HCL
|
Xylocaine
|
- Ενέσιμο διάλυμα 1%,2% (50 ml)
- 5%(φύσιγγες 2ml)
|
Ταχεία
5-6 λεπτά
|
30 λεπτά – 2 ώρες
|
5 mg/kg
|
|
Lignocaine HCL + Adrenaline
|
Xylocaine + adrenaline
|
- Ενέσιμο διάλυμα 2% (50 ml)
|
Ταχεία
5-6 λεπτά
|
1-4 ώρες
|
7 mg/kg
|
|
Bupivacaine HCL
|
Marcaine
|
- Ενέσιμο διάλυμα 0,25% ή 0,5% (20 ml)
|
Βραδεία
|
2-4 ώρες
|
2,5 mg/kg
|
|
Bupivacaine HCL + Adrenaline
|
Marcaine + adrenaline
|
- Ενέσιμο διάλυμα 0,25% ή 0,5% (20 ml)
|
Βραδεία
|
4-8 ώρες
|
2,5 mg/kg
|
|
Procaine HCL
|
Procaine
|
- Ενέσιμο διάλυμα 1% (5 ή 10 ml)
|
Βραδεία
|
15-30 λεπτά
|
6 mg/kg
|
|
Procaine HCL + Adrenaline
|
Procaine + adrenaline
|
- Ενέσιμο διάλυμα 1% (5 ή 10 ml)
|
Βραδεία
|
30-60 λεπτά
|
9 mg/kg
|
- Κατά προτίμηση Xylocaine ή Marcaine με αδρεναλίνη
|
|
Στεροειδή
|
- Για ενδαρθρική έγχυση κορτιζόνης (Solu-medrol, Depo-medrol )
|
|
Σκιαγραφικά
|
- Gadolinium dimeglumine (2-10 mmol/l), αραιωμένο σε φυσιολογικό ορό (1:250) για συγκέντρωση 2 mmol/l
|
Τεχνική
|
|
Τεχνική
|
- Ενημέρωση του ασθενή για την διαδικασία
- Εντοπισμός του σημείου της παρακέντησης
- Τοπικό ξύρισμα (αν χρειάζεται), τοπική αντισηψία και επικάλυψη με άσηπτο οθόνιο
- Τοπική αναισθησία. Διήθηση δέρματος, υποδορίου και αρθρικού θυλάκου, με 3-6 ml αναισθητικού διαλύματος
(καλό είναι να αναισθητοποιούνται όλα τα στρώματα για να αποφευχθεί μυϊκή αντιαλγική σύσπαση)
- Η βελόνα εφαρμόζεται με σταθερή, ταχεία πιεστική κίνηση. Όταν εισέλθει στην άρθρωση κινείται ελεύθερα χωρίς να προκαλεί άλγος
- Ανάλογα το λόγο της εξέτασης τοποθετούμε σύριγγα είτε για αναρρόφηση, είτε για έγχυση ουσιών
(Η ευκολία της έγχυσης δείχνει τη σωστή θέση της βελόνας, ενώ εάν υπάρχει δυσκολία χρειάζεται επανατοποθέτηση)
- Μετά το πέρας της εξέτασης αφαιρείται η βελόνα και πωματίζεται το σημείο της παρακέντησης και γίνεται περίδεση της άρθρωσης με ελαστικό επίδεσμο
|
Άρθρωση
|
Ειδική Τεχνική Παρακέντησης
|
|
Ισχίο
|
1. Άμεση παρακέντηση της άρθρωσης είναι αδύνατη. Γίνεται μέσω των
τεσσάρων σχισμών άνω και κάτω
2. Όγκος άρθρωσης: 8-20 cc
3. Απλή αρθρογραφία: Έγχυση 20 ml υδροδιαλυτού μη ιοντικού
σκιαγραφικού (meglumine sodium ioxaglate-Hexabrix 320), με 0,5 ml
επινεφρίνης 1:1000
4. MRI αρθρογραφία: Έγχυση 0,2 mmol Gadopentetate dimeglumine
- Λήψη Τ1 FS σε 20-30 λεπτά
|
|
Γόνατο
|
1. Ύπτια θέση, με ήπια κάμψη της άρθρωσης (~30ο)
2. Με το ένα χέρι ακινητοποιούμε την επιγονατίδα
3. Τοπική αναισθησία
4. Παρακέντηση του υπερ-επιγονατιδικού θυλάκου
5. Χρησιμοποιείται βελόνα 18G (σύριγγα 20ml)
6. Προσπέλαση από την έξω πλευρά (ευκολότερη):
- Παρακέντηση στο ύψος του άνω πόλου της επιγονατίδας, και
1-2 εκ πλάγια από το έξω χείλος της επιγονατίδας, με κατεύθυνση λίγο προς τα πίσω και έσω (μεταξύ της οπίσθιας επιγονατιδικής επιφάνειας και της πρόσθιας επιφάνειας των μηριαίων κονδύλων)
7. Προσπέλαση από την έσω πλευρά:
- Αντίστοιχα με την έξω προσπέλαση, προς τα πίσω και έξω
8. Διπλής σκιαγράφησης αρθρογραφία: 4,5 cc σκιαγραφικού (meglumine salt), 0,5 cc
επινεφρίνης (1:1000) και 35 ml αέρα
9. MRI αρθρογραφία: Έγχυση 40 cc Gadopentetate dimeglumine
(αφού γίνει αναρρόφηση του αρθρικού υγρού)
- Λήψη Τ1 FS σε 20-30 λεπτά
|
|
Ποδο-κνημική
|
1. Η ποδοκνημική σε μέση θέση
2. Η βελόνα εισάγεται 2,5 εκ ψηλότερα και 1,3 εκ εσωτερικότερα από την
κορυφή του έσω σφυρού
|
|
Αστραγάλου
|
1. Ο ασθενής σε πλάγια κατάκεκλιμένη, (επώδυνη πλευρά), και το πόδι σε
πελματιαία κάμψη. Εντοπίζουμε την ραχιαία του ποδός αρτηρία και τον
τένοντα του μακρή εκτείνοντα του μεγάλου δακτύλου. Η βελόνα
εισάγεται στην πρόσθια-έσω πλευρά της κνημο-αστραγαλιαίας άρθρωσης
2. Έγχυση 6-10 cc σκιαγραφικού, με 0,1 cc επινεφρίνης/1 cc σκιαγραφικού
|
|
Ώμος
|
1. Ο πάσχων κάθεται με τον βραχίονα αιωρούμενο σε θέση ελαφράς
απαγωγής και έξω στροφής και το κεφάλι σε στροφή προς την αντίθετη
κατεύθυνση
2. Χρησιμοποιείται βελόνα 20G
3. Πρόσθια προσπέλαση:
- Ψηλαφώντας 1 εκ κάτω από την κορακοειδή απόφυση, εντοπίζεται το διάστημα μεταξύ του χείλους της γλήνης και της βραχιόνιας κεφαλής
- Κατεύθυνση: υπό μικρή γωνία προς τα έσω και προωθείται μέχρι τον αρθρικό θύλακο
4. Πλάγια προσπέλαση:
- Στο μέσο της απόστασης μεταξύ κορακοειδούς απόφυσης και πρόσθιο-έξω χείλος του ακρωμίου
- Κατεύθυνση προς τα κάτω και πίσω, σε βάθος περίπου 4 εκ είναι ο θύλακος της άρθρωσης (πιθανόν να χρειασθούν στροφές του βραχιονίου προς τα έσω και έξω)
5. Χώρος άρθρωσης: < 6 χιλ, 1-2 ml αρθρικό υγρό
6. Απλή αρθρογραφία: 12-15 ml μη ιονικό σκιαγραφικό
7. Διπλής σκιαγράφησης αρθρογραφία: δυο 4 ml μη-ιονικού σκιαγραφικού και στη
συνέχεια 8-12 ml αέρα
8. MRI αρθρογραφία: Έγχυση 10 – 12 ml σκιαγραφικού διαλύματος:
- 9 ml (μέχρι 25 ml) Gadopentetate dimeglumine (2 mmol/l)
- 2 ml μη-ιοντικού σκιαγραφικού
- Marcaine + adrenaline
|
|
Ακρωμιο-κλειδική
|
1. Η άρθρωση εντοπίζεται στην πρόσθια επιφάνεια του ώμου
2. Η βελόνα προωθείται από πάνω προς τα κάτω και ελαφρά προς τα εμπρός
|
|
Στερνο-κλειδική
|
1. Η άρθρωση εντοπίζεται εύκολα αλλά η είσοδος της βελόνας είναι
δύσκολη λόγο του ινοχόνδρινου μεσάρθριου δίσκου
|
|
Αγκώνας
|
1. Ύπτια θέση ασθενή
2. Ο αγκώνας σε κάμψη 90ο και το αντιβράχιο σε πρηνισμό
3. Οπίσθια προσπέλαση:
- Η βελόνα εισάγεται στην οπίσθια επιφάνεια σε επαφή με το έξω χείλος του ωλέκρανου και αντίστοιχα με την κορυφή του βραχιόνιου επικονδύλου
- Ο θύλακος βρίσκεται σε βάθος ~2 εκ
4. Οπίσθια-Πλάγια προσπέλαση βραχιονο-κερκιδικής άρθρωσης:
- Η βελόνα εισάγεται μεταξύ της προβολής του βραχιόνιου επικονδύλου και της κερκιδικής κεφαλής (στο κέντρο ισοσκελούς τριγώνου μεταξύ κεφαλής κερκίδας, παρακονδύλιας απόφυσης και ωλέκρανου)
- Ο θύλακος βρίσκεται σε βάθος ~2 εκ
5. Απλή αρθρογραφία: 6-10 ml μη ιονικό σκιαγραφικό
6. Διπλής σκιαγράφησης αρθρογραφία: 0,5-2 ml μη-ιονικού σκιαγραφικού και στη
συνέχεια 6-12 ml αέρα (0,1-0,3 ml αδρεναλίνης 1:1000 καθυστερεί την απορρόφηση
του σκιαγραφικού)
7. MRI αρθρογραφία: Έγχυση σκιαγραφικού διαλύματος:
- 9 ml (μέχρι 25 ml) Gadopentetate dimeglumine (2 mmol/l)
- 2 ml μη-ιοντικού σκιαγραφικού
- Marcaine + adrenaline
|
|
Πηχαιο-καρπική
|
1. Κερκιδική έγχυση στην κερκιδο-σκαφοειδή άρθρωση (ή Ωλένια έγχυση
στο μέσο της εγγύς επιφάνεια τους πυραμοειδούς)
2. Ακινητοποίηση του καρπού με το άκρο χέρι σε πρηνισμό και τον
αντίχειρα σε έκταση και κάμψη της ονυχοφόρου φάλαγγας
3. Χρησιμοποιείται βελόνα 22, 23 ή 24G
4. Εισάγεται στη βάση της ανατομικής ταμπακοθήκης, στο έξω πλάγιο του
ψηλαφητού τένοντα του μακρή εκτείνοντος του αντίχειρα
- Ο θύλακος βρίσκεται σε βάθος ~1-2 εκ
5. X-ray Αρθρογραφία: Έγχυση μη ιοντικού σκιαγραφικού, μεσο-καρπιαία
4-5 ml, κερκιδο-καρπιαία 2-3 ml
6. MRI αρθρογραφία: Έγχυση σκιαγραφικού διαλύματος:
- Gadopentetate dimeglumine (1:100-200)
- Μη υδροδιαλυτό Ιωδιούχο σκιαγραφικό (50:50)
|
|
Περιφερική κερκιδο-ωλένια
|
1. Ακινητοποίηση του καρπού σε πρηνή θέση
2. Μη ιοντικό σκιαγραφικό αραιωμένο με φυσιολογικό ορό ή 1% xylocaine
, διάλυμα 3/1 (αδρεναλίνη 1:1000)
|
|
Μεσο-καρπική
|
1. Σε άλγος κερκιδικής πλευράς η παρακέντηση γίνεται στην άρθρωση
μεταξύ κεφαλωτού, αγκιστρωτού, μηνοειδούς και πυραμοειδούς
2. Σε άλγος ωλένιας πλευράς η παρακέντηση γίνεται στην άρθρωση μεταξύ
σκαφοειδούς, μείζων και ελάσσων πολυγώνου
|
|
Κροταφο-γναθική
|
1. Ο ασθενής σε καθιστή θέση
2. Με ψηλάφηση εντοπίζεται η επιπολής κροταφική αρτηρία, που
πορεύεται κάθετα μπροστά από το τράγο του αυτιού
3. Χρησιμοποιείται βελόνα 22, 23 ή 24G
4. Η βελόνα εισάγεται σε σημείο 1 εκ περίπου μπροστά από τον τράγο, σε
ορθή γωνία προς τον κλάδο της κάτω γνάθου
- Ο θύλακος βρίσκεται σε βάθος ~1 εκ
- Με ήπια αναρρόφηση επιβεβαιώνεται η είσοδος στο θύλακο και αποκλείεται η τρώση της επιπολής κροταφικής αρτηρίας
|
